Cơ quan quản lý hạt nhân Ukraine đã phê duyệt việc đưa 20 tấn thép carbon đầu tiên từ nhà máy điện hạt nhân Chernobyl (ChNPP) vào tái sử dụng trong nước. Đây là lần đầu tiên có sự chấp thuận như vậy, cho phép các vật liệu trước đây phân loại là phóng xạ, được đưa trở lại sử dụng sau một quy trình kiểm tra nghiêm ngặt.
Theo ChNPP, thép được đưa ra trong quá trình tháo dỡ thiết bị tại nhà máy, phải trải qua xử lý tại cơ sở xử lý phát thải mới tại địa điểm này, được gọi là FRM-03. Trước khi được xuất xưởng, các vật liệu được phân mảnh, khử nhiễm, sau đó kiểm tra kỹ lưỡng… bằng phương pháp giám sát phổ gamma, tại FRM-03.
Cơ sở này đi vào hoạt động từ tháng 9/2025, được thành lập để hỗ trợ quá trình tháo dỡ nhà máy. Cơ sở được xây dựng với nguồn tài trợ của Liên minh châu Âu và sự hợp tác của các chuyên gia quốc tế. Trước khi đưa vào sử dụng hoàn toàn, cơ sở đã hoàn thành các cuộc kiểm tra nghiệm thu toàn diện và vận hành thử nghiệm. Cơ sở có khả năng xử lý tới 10 tấn vật liệu mỗi ngày.
Các nhà vận hành nhà máy điện cho biết, việc khởi động quy trình này là bước tiến quan trọng không chỉ đối với nhà máy điện hạt nhân Chernobyl mà còn đối với toàn thể Ukraine. Về mặt môi trường, quy trình này giúp giảm tổng lượng chất thải phóng xạ cần xử lý và tiêu hủy lâu dài.
Về mặt kinh tế, nó cho phép phân bổ thêm kinh phí cho các hoạt động tháo dỡ, giúp giảm bớt gánh nặng cho ngân sách nhà nước Ukraine. Quan trọng nhất, về mặt kỹ thuật, quy trình này chứng minh độ tin cậy và hiệu quả của hệ thống giám sát phóng xạ của Ukraine.
Cách tiếp cận này phù hợp với thông lệ quốc tế tốt nhất, giúp giảm thiểu lượng chất thải phóng xạ cần xử lý và tiêu hủy. Qua đó, đưa trở lại một lượng lớn vật liệu có giá trị cho nền kinh tế quốc gia để tiếp tục sử dụng vì lợi ích chung, đồng thời bảo vệ an toàn tuyệt đối cho người dân và môi trường.
Nhà máy điện hạt nhân Chernobyl nằm cách Kiev (Ukraine) khoảng 130 km về phía bắc. Sau thảm họa vào tháng 4/1986 tại lò phản ứng số 4, một khu vực cách ly Chernobyl rộng 4.200 km2 được thiết lập, kể từ đó, khu vực này phần lớn không có người ở. Một cấu trúc bê tông lớn được xây dựng lên để phủ kín lò phản ứng số 4 và chất thải phóng xạ bên trong.
Ba lò phản ứng còn lại tại địa điểm này tiếp tục hoạt động thêm một thời gian sau năm 1986 và lò phản ứng cuối cùng tại Chernobyl, lò phản ứng số 3, ngừng hoạt động vào năm 2000.
Với lô thép khử nhiễm đầu tiên được phê duyệt xuất xưởng, ChNPP xác nhận bước tiếp theo là mở rộng quy trình này để bao gồm cả vật liệu từ ba tổ máy đã ngừng hoạt động, hiện đang được tháo dỡ. Quy trình này đánh dấu một giai đoạn mới trong quá trình tháo dỡ lâu dài nhà máy điện hạt nhân Chernobyl.
Sáng kiến tái chế vật liệu này là một phần của kế hoạch lớn hơn cho địa điểm này, bao gồm việc giảm dần diện tích vùng cấm xung quanh nhà máy, đồng thời cân nhắc đến tính phù hợp của khu vực để lắp đặt các lò phản ứng modular nhỏ.
